خطری جدی به نام کاهش سرانه مطالعه
می گویند: اگر می خواهید حرفی برای گفتن داشته باشید، زیاد کتاب بخوانید. این تنها یکی از هزاران جمله درباره کتاب و مطالعه است. فرهیختگان بسیاری تاکنون درباره اهمیت کتاب و کتابخوانی، سخن رانده اند و نوشته اند. حتی در کشور فرهنگ پرور ما ایران، برهه ای زمانی را با عنوان هفته کتاب و کتابخوانی، نامگذاری کرده اند تا به صورت متمرکز، فرهنگ مطالعه را افزایش دهند.
در این میان اما، یکی از بزرگترین موانع بر سر راه افزایش سرانه مطالعه، دشواری، زمانبر و هزینه بر بودن پروسه تولید کتاب است. فرایندهای اغلب پیچیده تولید کتاب، از قبیل دریافت مجوز انتشار، تأمین کاغذ، طراحی، صفحه آرایی، بازاریابی و… گاه آنقدر طولانی و طاقت فرسا می شود که نویسنده و ناشر را وادار می سازد تا عطای تولید کتاب را به لقایش ببخشند.
با کاهش تولید و عرضه کالایی فرهنگی به نام کتاب، سرانه مطالعه نیز کاهش می یابد چرا که مردم، به رسانه های ارزانتر و دسترس پذیرتری مانند تلویزیون و فضای مجازی روی می آورند. نتیجه تلخ چنین فرایند خطرناکی، تضعیف آگاهی، تفکر، خلاقیت و سایر پدیده های ذهنی و در نهایت، باز ماندن جامعه از کاروان پر سرعت پیشرفت و توسعه خواهد بود.
مشکلات تولید کتاب های صوتی و بریل برای نابینایان
در این میان، وضعیت افراد مبتلا به آسیب‌های بینایی، وخیم تر خواهد بود؛ چراکه تولید نسخه بینایی یک کتاب، به مراتب، با سهولت و سرعت بیشتری انجام می گیرد؛ زیرا تجهیزات، مواد و متخصصان مورد نیاز برای تولید نسخ بینایی کتابها، بسیار بیشتر و دسترس پذیر تر از تجهیزات، مواد و متخصصانی است که برای تولید نسخه بریل همین کتابها مورد نیاز است. از کاغذ و چاپگر گران قیمت مخصوص خط بریل گرفته تا متخصصی که توانایی نگارش، خوانش و ویرایش متون بریل را داشته باشد.
تولید کتاب های صوتی و بریل برای نابینایان
اما با وجود تمام این مشکلات، سزاوار نیست که نابینایان را با دست آویز قرار دادن این موانع، از نعمت مطالعه و پرواز در آسمان پر رمز و راز کتابها محروم کنیم. در این میان، قشر آینده ساز این سرزمین یعنی کودکان و نوجوانان، از اهمیتی بیشتر برخوردارند؛ چرا که قرار است بخشی از آینده میهنمان با اندیشه و توان این قشر ساخته و پرداخته شود. اندیشه ای که اینک، به دور از غبارهای زندگی بزرگسالان، آماده دریافت عمیق ترین مفاهیم از طریق مطالعه است.
مؤسسه نابینایان توانگران کارآفرین شیراز، با درک اهمیت ویژه موضوع مطالعه نابینایان، همواره در تولید و انتشار نسخ صوتی و بریل کتابهای گوناگون و نیز ارائه سایر خدمات کتابخانه ای تخصصی به افراد دارای آسیب بینایی، پیش قدم بوده است؛ به گونه ای که هر ساله، موجی عظیم از درخواستهای نابینایان و کم بینایان سراسر کشور مبنی بر تولید نسخ بریل و صوتی انواع کتابها، به سوی واحد کتابخانه این مجموعه سرازیر می شود و مؤسسه توانگران نیز می کوشد تا با تمام توان خویش، به این درخواستها جامه عمل بپوشاند.
رونمایی از کتابهای بریل کودکان و نوجوانان در مؤسسه نابینایان توانگران
این مؤسسه در واپسین اقدام خود در حوزه کتاب و کتابخوانی، با حمایت صمیمانه انجمن اهل قلم فارس، ۳۹ عنوان کتاب بریل را در قالب ۳ دوره و ۱۱۷ نسخه، تولید کرد و در اختیار کودکان و نوجوانان نابینا قرار داد. هر دوره از این کتابها، به منظور استفاده کودکان و نوجوانان نابینا به ترتیب در اختیار کتابخانه‌های مدرسه شوریده شیرازی، موسسه نابینایان توانگران کارآفرین و کتابخانه عمومی رئیسی اردکانی قرار گرفت.
گفتنی است که در مراسم باشکوهی که در تاریخ ۲۸ آبان ماه جاری، با حضور مسئولان بلندپایه استانی و شهری، شماری از نابینایان و فعالان عرصه کتاب و کتابخوانی در مؤسسه توانگران برپا شد، از این ۳۹ عنوان کتاب بریل، رونمایی شد.
در این آیین باشکوه که با خوشامدگویی مدیرعامل موسسه توانگران آغاز شد و با سخنرانی آقایان مهندس قانعی، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس، دکتر محسنی، سرپرست معاونت آموزشی و پژوهشی آستان شاهچراغ (ع) و دهقانی، دبیر انجمن اهل قلم ادامه یافت، ضمن اجرای برنامه های هنری مانند حافظ خوانی و موسیقی زنده، از همدلان افتخاری موسسه توانگران در امر تولید کتابهای صوتی و بریل نیز تقدیر شد.
***
نویسنده: مائده نعمتی
