اهمیت کسب درآمد و استقلال اقتصادی
طبیعتاً، هر انسانی برای ادامه زندگی خود، نیازمند امکانات و موادی است که برای تهیه آنها ناچار به کسب درآمد است و این مهم نیز عمدتاً، از طریق کار و تلاش، میسر می شود. در آئین مقدس اسلام نیز همواره بر کار و تلاش برای کسب روزی تأکید شده است و مسلمانان از این که سربار دیگر گروهها و افراد جامعه باشند، شدیداً نهی شده اند. کسب درآمد و استقلال اقتصادی، به افزایش عزت نفس و ارتقاء جایگاه اجتماعی می انجامد؛ فرد را از خمودگی و افسردگی نجات می دهد و به او جرأت دفاع از حقوق خود را نیز می بخشد.
موانع اشتغال نابینایان
در این میان اما، کسب درآمد برای گروهی از اعضای جامعه یعنی معلولان، با موانع بزرگ و گاه نفوذناپذیری رو به روست که عمدتاً نیز از عدم تناسب امکانات و زیرساختهای فیزیکی جامعه با شرایط جسمی این افراد و نیز باور غلط کارفرمایان دولتی و غیردولتی در خصوص توانمندیهای معلولان، نشأت می گیرد.
افراد دارای آسیب بینایی، از جمله معلولانی هستند که در مسیر یافتن شغل مناسب و کسب درآمد و رسیدن به استقلال مالی، با مشکلات فراوانی رو به رو بودند که امروزه، به یاری امکانات تکنولوژیکی و فرهنگ سازی نهادهای متولی امور نابینایان، بخشی از این دشواریها رنگ باخته است و زمینه دسترسی افراد دارای آسیب بینایی به مشاغل خصوصی و دولتی افزایش یافته است. در این میان، از عامل مهم دیگری به نام افزایش خودباوری و تلاش نابینایان و کم بینایان نیز نباید غافل بود؛ عاملی که مهمترین علت رشد فردی و اجتماعی یک انسان به شمار می رود و باعث می شود که بتواند با قدرتی روزافزون، موانع مادی و معنوی پیش روی خود را، یکی پس از دیگری از میان بردارد. در این مقاله، به معرفی گروهی از مشاغل مناسب برای افراد دارای آسیب بینایی می پردازیم.
شغلهای مناسب نابینایان و کم بینایان
مشاغل فکری
منظور از مشاغل فکری، کسب و کار هایی است که محور اصلی آنها، فعالیت قوه تعقل و ذهن افراد است و ناتوانی های جسمی خللی در انجامشان ایجاد نمی کند. به عنوان مثال:
تایپ و نوشتن فایل‌های صوتی یا تبدیل فایل‌های صوتی به متن
در این گونه کسب و کارها، می‌توان از قوای شنوایی، تمرکز، سرعت عمل در تایپ و قدرت درک انگشتان (لامسه) افراد نابینا، بهترین بهره را برد. افراد نابینایی که علاقه مند به فعالیت در این زمینه هستند و از توانمندیهای یادشده نیز برخوردارند، می توانند به عنوان کارمند واحد روابط عمومی، متون سخنرانی‌ها و جلسات ادارات مختلف را تهیه کنند یا در خبرگزاری ها، گزارش‌ها، مصاحبه‌ها و اخبار گوناگون را تدوین نمایند و همچنین در اجرای طرحها و پژوهشها، به عنوان گزارشگران و مصاحبه کنندگان میدانی، فعالیت کنند.
ترجمه
ترجمه از زبانی به زبان دیگر نیازمند تمرکز، حضور ذهن، دقت، تسلط به زبان و فرهنگ مبدأ و مقصد است که افراد نابینا و کم‌بینا می توانند به خوبی از پس آنها برآیند. سفارتخانه‌ها و دفاتر وزارت امور خارجه، بخش ترجمان دادگستری‌ها و قوه قضائیه و بخش های پژوهشی ارگانهای مختلف، بهترین اماکن برای کار کردن در این حوزه است.
بازاریابی از راه دور
بازاریابی مقوله مهمی در کسب و کارهای مختلف است که تسلط و مهارت برقراری ارتباط با دیگر افراد، از هر چیز دیگری در آن مهمتر است. نابینایان یا کم بینایانی که دارای مهارت در این حوزه هستند، می توانند در انجام انواع بازار‌یابی‌های تلفنی از قبیل فروش محصولات مخابراتی، بهداشتی، لوازم‌خانگی، تجهیزات ورزشی و..، انواع بازاریابی مجازی از قبیل ارسال ایمیل‌های تبلیغی یا پیامک‌های انبوه از طریق سامانه‌های مختلف و همچنین تبلیغات از طریق شبکه‌های اجتماعی مرسوم و یا پشتیبانی آنلاین و تلفنی محصولات فرهنگی و تولیدی موفق باشند.
مشاوره
دریافت مشاوره از افراد متخصص نابینا و کم‌بینا می‌تواند بسیار ارزشمند و مفید باشد به خصوص در زمینه‌های مرتبط با آسیب دیدگان بینایی. نابینایان و کم بینایان علاقه مند و توانمند در حوزه روانشناسی و مشاوره، در صورت کسب مهارتهای لازم می توانند در بخش مشاوره تلفنی اورژانس اجتماعی یا صدای مشاور بهزیستی کار کنند یا در مراکز ارائه خدمات تلفنی مانند قصه‌گویی تلفنی برای کودکان، مشاوره تلفنی به والدین، مشاوره تحصیلی به دانش آموزان و مشاوره حقوقی حضور داشته باشند و یا در حوزه‌های فرهنگی و حقوقی در ادارات و سازمان‌های دولتی، خصوصی و عمومی فعالیت کنند.
موسیقی
تقویت قوه شنوایی و حس لامسه در افراد نابینا و کم بینا قابل‌انکار نیست؛ بنابرین به نظر می رسد می‌توان از این حواس بیشترین استفاده حرفه ای و شغلی را نیز برد. حوزه های ویرایش فایل‌های صوتی، تهیه برنامه شنیداری، اجرای خبر، ساخت موسیقی و نظارت کیفی بر ساخته‌های شنیداری، از جمله رشته هایی است که این افراد می توانند در آنها موفق باشند.
در مقاله ای دیگر، به معرفی بخش دیگری از مشاغل مناسب برای نابینایان خواهیم پرداخت.
___
نویسنده: محبوبه زارع
