کارگاه نحوه آموزش خط بریل به کودک نابینا، برای والدین آنان برگزار شد.

اهمیت آگاه شدن والدین کودکان نابینا و کم بینا

کودکان نابینا و کم بینا، مانند همه همسالان خود، بخش عمده ای از زمان کودکی خویش را در خانه و در کنار پدر و مادر می گذرانند؛ بنابرین، آنان هر اندازه هم که در مراکز آموزشی ویژه نابینایان، مشاوره دریافت کنند، انگیزه بگیرند و مهارتهای مورد نیاز خود را اعم از خط بریل، حرکت و جهت یابی، خودیاری و… بیاموزند، باز هم لازم است که در محیط منزل، به تمرین و تکرار این مهارتها و انجام تکالیف مربوط به دوره های آموزشی بپردازند و انگیزه های آنان نیز تقویت گردد. بنابرین باید دوره هایی آموزشی را نیز برای پدران و مادران دارای فرزند نابینا یا کم بینا ترتیب داد. فواید برگزاری دوره های آموزش والدین کودکان نابینا را می توان در چند مورد مهم زیر بر شمرد.

فواید برگزاری دوره های آموزشی برای والدین کودکان نابینا

1- کاهش فشار روانی حاصل از معلولیت کودک از طریق برگزاری دوره های آموزش والدین

هر پدر و مادری، با به دنیا آمدن کودکی معلول، دچار شوک، ناراحتی، ناامیدی، تشنج و حتی جدایی عاطفی خواهد شد اگر بخواهد تمامی این مراحل را به تنهایی و بدون کمک افراد متخصص پشت سر بگذارد. اما در صورتی که در دوره های آموزشی ویژه والدین که از سوی مراکز خدمت رسان به نابینایان برگزار می شود شرکت کند، والدین دیگری را خواهد دید که با شرایطی مشابه شرایط او رو به رو هستند. برخی، آن شرایط را با موفقیت پشت سر گذاشته اند و برخی دیگر کماکان نیاز به کمک و راهنمایی دارند. بنابرین در می یابد که او در این راه دشوار، تنها نیست و در نتیجه تا اندازه زیادی از فشار روانی حاصل از تولد کودک نابینا، کاسته خواهد شد.

2- رفع موانع رشد صحیح کودک نابینا از طریق آموزش والدین

برخی از والدین کودکان نابینا، به دلیل قرار گرفتن در یک جو فرهنگی خاص، باورهای غلطی را در رابطه با کودک نابینای خود پیدا می کنند و آن را به شکلی ناآگاهانه، به فرزند نابینای خویش نیز منتقل می کنند. مثلا پدر یا مادری که قادر به پذیرش پدیده نابینایی کودک خود نیست و همواره از زدن برچسب نابینا بر وی خودداری می کند. کودک نابینا نیز، همین تفکر و باور را به شکلی ناخودآگاه از والدین دریافت می کند و از پذیرش شرایط واقعی خود یعنی نابینایی، سر باز می زند. در نتیجه، از آموختن مهارتهای ویژه نابینایان یا رفتن به مدرسه مخصوص این قشر نیز امتناع می ورزد. آموزش والدین دارای فرزند نابینا از نخستین روزهای آغاز زندگی این کودک، باعث می شود که باورهای غلط و موانع فکری در آنان شکل نگیرد و به کودک نیز منتقل نشود.

3- یاری کردن کودک نابینا در انجام تکالیف، از طریق آموزش والدین

هر اندازه که والدین، نسبت به محتوای دوره های آموزشی ویژه نابینایان که توسط موسسات مرتبط با این قشر ارائه می شود، آگاهتر باشند، به شکلی بسیار نیرومندتر و مفیدتر خواهند توانست کودک نابینای خود را در انجام تمرینها و تکالیف، یاری کنند.

6- آشنایی والدین با توانمندیها و نیازهای واقعی کودک نابینا از طریق آموزش آنان

وقتی توانمندیها و نیازهای واقعی نابینایان، از طریق برگزاری دوره های آموزشی ویژه والدین به آنان ارائه شود و تعدادی از نابینایان توانمند نیز به عنوان الگو، به آنان معرفی گردند، والدین در می یابند که کودک نابینای آنها نیز مانند سایر همنوعانش، همه این نیازها یا استعدادها را در وجود خود دارد و می تواند با آموزش صحیح، آنها را در مسیر پیشرفت خود مورد استفاده قرار دهد. بسیاری از پدران و مادران دارای فرزند نابینا، تا زمانی که از نزدیک با مشاوران موسسه توانگران صحبت نکرده بودند، بر این باور بودند که کودک آنها، جز گریستن و خوابیدن و خوردن، قادر به انجام کار دیگری حتی راه رفتن نیز نخواهد بود.

5- فرصت دادن به کودک نابینا برای تجربه مستقل، از طریق آموزش دادن به والدین

از سوی دیگر، آگاهی والدین به محتوای دوره های آموزشی ویژه نابینایان باعث خواهد شد تا آنان فرصت و ابزار انجام تمرینها و تکلیفها را در اختیار کودک نابینا قرار دهند. به عنوان مثال، اگر کودکی در دوره آموزشی تحرک و جهت یابی شرکت کرده است، مربی باید از طریق برقراری ارتباط مؤثر با والدین او، به آنان گوشزد کند که مطابق با برنامه درسی جهت یابی، اجازه رفت و آمد با عصا در مکانهای مختلف را به او بدهند و به بهانه عارضه بینایی، از حرکت مستقل او جلوگیری نکنند. یا اگر کودک نابینا، تحت آموزشهای خودیاری و زندگی مستقل قرار دارد، به او اجازه و فرصت بدهند که آموخته های خود مانند بستن دکمه، غذا خوردن، لباس پوشیدن و… را تمرین و تجربه کند.

برگزاری دوره نحوه آموزش خط بریل به کودکان نابینا برای والدین

موسسه توانگران، با توجه به فواید یادشده و بسیاری مزایای دیگر دوره های آموزشی ویژه والدین، نخستین سلسله جلسات از این دروه آموزشی را به سرپرستی خانم لیلا غزنوی، مربی باسابقه، مجرب و دلسوز نابینایان و کم بینایان، با عنوان «نحوه آموزش خط بریل به کودک نابینا» ، برای پدران و مادران دارای فرزندان نابینای زیر هفت سال، برگزار کرد. در این کارگاه چهار ساعته، والدین کودکان نابینا، اذعان داشتند که متأسفانه، به دلیل عدم راهنمایی صحیح، ساعتها و روزهای بسیاری را با تحمل رنج و مشقت فراوان، سپری کرده اند تا به تجارب و واقعیتهایی در رابطه با فرزند نابینای خود دست یافته اند و اگر از ابتدا، در چنین کارگاههایی شرکت کرده بودند، مجبور به تحمل آن همه سختی نبودند.

بنا به درخواست مکرر این والدین مهربان و مسئولیت پذیر، بر آنیم تا به یاری خداوند، این سلسله نشست ها را به صورت ماهیانه ادامه دهیم تا هم از بار فشار روانی والدین بکاهیم و هم آموزشهای لازم را برای تربیت صحیح یک کودک نابینای مستقل و توانمند، به آنان ارائه کنیم.

***

نویسنده: مائده نعمتی